چرایی و چیستی بعثت از دیدگاه رهبر معظم انقلاب
مبعث پیامبر(ص) بزرگ‌ترین هدیه به بشریت
اهمیت و عظمت مبعث
«مبعث در حقیقت روز برافراشته شدن پرچم رسالتی است که خصوصیات آن برای بشریت، ممتاز و بی‌نظیر است. مبعث در حقیقت پرچم علم و معرفت را برافراشت. بعثت با «إقراء» شروع شد: «إقراء باسم ربک الذی خلق» و با «ادع إلی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة» ادامه یافت؛ یعنی دعوت همراه با حکمت. دعوت اسلامی در حقیقت گسترش و پراکندن حکمت در سراسر عالم و در طول تاریخ است؛ همچنان‌که بعثت، پرچمداری و برافراشته شدن پرچم عدل است؛ یعنی در میان مؤمنین، بندگان خدا و آحاد بشر، عدالت استقرار پیدا کند؛ همچنان‌که رسالت، برافراشتن پرچم اخلاق والای انسانی است: «بعثت لأتمم مکارم الاخلاق». خدای متعال خطاب به پیغمبر می‌فرماید: «و ما أرسلناک الا رحمة للعالمین»(انبیا، آیه 107)؛ یعنی همه چیزهایی که بشر- در همه زمان‌ها، در همه شرایط و در هر نقطه عالم- به آن نیاز دارد، در این بعثت گنجانده شده است.» (23 /07/1380)
«یقیناً روز مبعث عظیم‌ترین و مهم‌ترین همه روزهای سال است؛ چون نعمت بعثت و برانگیختن پیامبر اعظم برای بشریت از همه نعمت‌های الهی در طول تاریخ بزرگ‌تر است. بنابراین می‌توان به‌جرأت این را گفت که روز مبعث، برترین و بزرگ‌ترین و پربرکت‌ترین روزهای همه ایام سال است.(۰۹/۰۴/۱۳۹۰)
«درباره شب بعثت، در روایات هم وارد شده است که آسمان، دیگر بر همچون شبی سایه نیفکنده است؛ یعنی هیچ شبی در طول تاریخ مثل شب بعثت نبود، که فردای آن روز پیامبر مکرم با خطاب الهی، مبعوث به این رسالت عظیم و ماندگار در طول تاریخ شد.» (۱۳۹۲/۰۳/۱۷)
«فرستادن پیامبران، ارسال پیغمبران برای هدایت انسان، برای رساندن انسان به نقطه اوج، بزرگ‌ترین رحمت پروردگار در حقّ بشر است و اوج این حرکت در بعثت پیغمبر اکرم بود.»(۱۳۹۷/۰۱/۲۵)
بعثت، بزرگ‌ترین هدیه به بشریت
«در مبعث، در یک چنین روزی، قلب مقدّس پیامبر اعظم
(صلّی الله علیه و آله) مخزن گران‌بهاترین امانت الهی شد یعنی وحی الهی؛ و سنگین‌ترین مسئولیّت عالمِ وجود بر دوشهای پُرتوان آن بزرگوار نهاده شد که مسئولیّت هدایت بشر تا آخر عالم است. البتّه این بعثت، هدیه بزرگی هم بود به همه بشریّت.» (21/12/1399)
«روز مبعث و شب مبعث، روز و شبی است که بزرگ‌ترین هدیه عالم وجود -که از آن تعبیر شده است در دعای شب مبعث به «بِالتَّجَلِّی الاَعظَم» به نبیّ مکرّم اسلام، برترین بنده خداوند، اعطا شد و هدیه داده شد. البتّه بعثت نبیّ مکرّم (ص) هدیه به همه بشریّت هم هست. اگر ما در میان ارزش‌های فراوان اسلام، سلسله ارزش‌های اسلامی -که مجموعه ارزش‌های اسلامی خیلی گسترده است- فقط دو ارزش را در نظر بگیریم، یعنی عنصر «گسترش عقلانیّت» و عنصر «پرورش اخلاق» را که دو عنصر برجسته از این ارزش‌ها است، اگر همین دو عنصر را در نظر بگیریم که اسلام نسبت به آنها چه تأکیدی کرده، تصدیق خواهیم کرد که اسلام عالی‌ترین هدیه را و وسیله سعادت را به بشریّت عطا کرده.» (10/12/1400)
اهداف بعثت پیامبر(ص)
«برخی از اهداف بعثت پیامبر(ص)عبارتند از: به خود آوردن انسان، تحرک درونی و توجه دادن انسان به خدا، دعوت به توحید، دشمنی با شیطانها و طاغوتها، اصلاح بشر، نفی ولایت بندگان و اثبات ولایت الله، هدایت انسان به صراط مستقیم، ایجاد حیات طیبه، تلاش برای عروج معنوی انسان، تشکیل حکومت برای تحقق آرمانها، ترسیم جامعه آرمانی توحیدی، نزول قرآن برای استفاده همگان، پیوند دین و سیاست، تخلق به اخلاق اسلامی، اتمام مکارم اخلاق، کمال فردی و اجتماعی، تعلیم و تزکیه، به کارگیری دنیا در خدمت آخرت، خارج کردن انسان از ظلمات طبیعت به نور معرفت، استقرار عدل، بشارت به ثواب و انذار از عِقاب.(کتاب شعاعی از نیّر اعظم(ص)، صص: 108 تا 129)
«برادران و خواهران عزیز! درباره بعثت پیامبر سخنان گوناگونى قابل بررسى کردن و گفتن است؛ آنچه امروز براى ما مردم و براى دنیاى اسلام لازم است و باید به آن توجه شود، دو سه نقطه اصلى است: یکى آن نقطه‌اى است که امیرالمؤمنین(ع) در خطبه نهج‌البلاغه به آن اشاره فرمود که علت بعثت پیامبر و پیامبران بزرگ الهى را این‌گونه معرفى کرده است: لِیَستَأدُوهُم مِیثاقَ فِطرَتِهِ وَ یُذَکِروهُم مَنسِىَ نِعمَتِهِ... وَ یُثیروا لَهُم دَفائِنَ العُقول؛ انسانها را به فطرت انسانى و سرشت انسانیت که همراه با شرف و کرامت است برگردانَد؛ نعمت‌هاى فراموش‌شده الهى را به یاد آنها بیاورَد و خِرَدهاى دفن‌شده را مبعوث کند.» (۱۳۹۳/۰۳/۰۶)
«در بعثتِ همه پیامبران اهدافی وجود داشته است -اهداف الهی- که طبعاً هدف خود پیغمبر هم، به تبع تبعیّت از پروردگار، همان هدف خواهد بود. پس بعثت‌ها هدف‌های بزرگی دارند که رأس همه این هدف‌ها عبارت است از: توحید؛ که هدف بزرگ بعثت است: وَ لَقَد بَعَثنا فی کُلِّ اُمَّةٍ رَسولًا اَنِ اعبُدُوا اللهَ وَ اجتَنِبُوا الطّاغوت؛ توحید خالص، توحید محض؛ که این آیه شریفه در سوره نحل (آیه 36) است. در سوره اعراف و همچنین در سوره هود [هم] از زبان چندین پیغمبر بزرگ مثل نوح، مثل هود، مثل صالح و دیگران این جور گفته می‌شود که «یا قَومِ اعبُدُوا اللهَ ما لَکُم مِن اِله غَیرُه». این توحید، اوّلین هدف بعثت پیامبران است. البتّه می‌دانید که توحید هم فقط به معنای این نیست که انسان در ذهن خود عقیده پیدا کند که خدا یکی است و دو تا نیست؛ بله این هم هست لکن توحید به یک معنای مهمّی است که به معنای حاکمیّت الهی است؛ توحید به معنای حاکمیّت مطلق پروردگار بر عالم تشریع و عالم تکوین -هر دو- است که بایستی امر الهی نافذ دانسته بشود؛ هم در عالم تکوین - در همه حوادث وجود و هم در عالم تشریع، همه این حوادث و همه حالات ناشی از قدرت واحد پروردگار است. این، هدف اصلی است. هدف‌های دیگری هم وجود دارد: تزکیه بشر، یعنی پالایش روحی انسانها از آلودگی‌ها و از پیرایه‌های پست‌کننده و انحطاط آور؛ تعلیم انسانها و مقام علمی انسانها را بالا بردن. استقرار عدالت، که جامعه بشری با عدالت اداره بشود: لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسط؛ ایجاد حیات طیّبه: فَلَنُحیِیَنَّه حَیوةً طَیِّبَةً؛ این حیات طیّبه یعنی چه؟ حیات طیّبه به معنای رشد و شکوفایی عقل بشر و علم بشر از سویی و آرامش روحی بشر، آسایش مادّی بشر، امنیّت محیط زندگی بشر و رفاه بشر و شادکامی بشر و بالاتر از همه اینها تکامل معنوی و عروج روحی انسان است؛ حیات طیّبه یعنی اینها. اینها اهداف بعثت پیامبران است. البتّه در این‌جا مورد بحث غالباً پیامبران بزرگ الهی هستند، [لکن] پیامبران دیگری هم بودند که به معنای مبلّغِ این حقایق به نقاط مختلف عالم گسیل می‌شدند.»(1/12/1399)
وظایف مسلمانان در قبال مبعث
«ما احتیاج داریم که در زمینه اخلاق و تزکیه و تهذیب، بر روی نفوس خودمان و نفوس دیگران کار کنیم. نوسازی معنوی نظام اسلامی و ملت مسلمان ایران، این مجاهدت بزرگ را لازم دارد و این هم یکی از پیامهای مهم بعثت است.»(07/09/1376)
«هر انسان مسلمانى وظیفه دارد که بعثت نبوى را در زندگى شخصى خود و در دنیاى خود تحقّق ببخشد و با ایمان و عمل و حرکت به سمت آن هدفهایى که در بعثت نبىّ اکرم (ص) وجود داشته است، خود را به بهشت سعادت الهى و معنوى واصل و نائل بکند.»(۱۳۶۸/۱۲/۰۴)
«جشن بعثت و بزرگداشت روز مبعث در واقع عمدتاً برای این است که مضمون بعثت را بازخوانی کنیم و از آن درس بگیریم؛ هدف این است.»(۱۳۹۴/۰۲/۲۶)
«باید درس‌های بعثت را مرور کنیم. همان کاری که
نبیّ اکرم(ص) در قبال آن جاهلیّت انجام داد، امروز بر عهده ما است که در قبال این جاهلیّت آن کارها را انجام بدهیم؛ این وظیفه ما است.
در درجه اوّل، تقویت ایمان. یکی از کارهای مهم برای ما و برای همه دلسوزان بشری در سراسر عالم، تقویت ایمان دینی است. توسعه گروه‌های مؤمن و مقاوم در سرتاسر عالم؛ انسانهائی که انگیزه دینی داشته باشند و ایمان داشته باشند و اهل مقاومت باشند و کار کنند، تلاش کنند؛ اینها باید توسعه پیدا کنند. و [تقویت] قوّت و استحکام نظام اسلامی. حالا به فضل الهی، با پرچم اسلام و زیر پرچم اسلام در جمهوری اسلامی ایران یک نظامی تشکیل شده؛ این را تقویت کنیم، مستحکم کنیم، پایه‌هایش را هر چه محکمتر کنیم، ثمراتش و اثراتش را هر چه گسترده‌تر کنیم. بعد برنامه خردمندانه و حکمت‌آمیز؛ این میدان از آن میدانهائی نیست که انسان سرش را بیندازد پایین و حمله کند؛ برنامه‌ریزی لازم دارد، مطالعه لازم دارد، برنامه خردمندانه باید تهیّه بشود، با حکمت بایستی با این قضیّه مواجه شد و این برنامه باید متّکی باشد بر شناخت وسیع مختصّات این جاهلیّت؛ اگر مختصّات این جاهلیّت را درست ندانیم، نمیتوانیم با آن مقابله کنیم، نمیتوانیم با آن مبارزه کنیم.»(10/12/1400)
انقلاب اسلامی، ادامه بعثت پیغمبر
«انقلاب، ادامه بعثت پیغمبر بود، جمهوری اسلامی ادامه بعثت پیغمبر است. آن که با انقلاب اسلامی دشمن است، مثل همان دشمنانِ صدر اسلام، با بعثت اسلامی و با حرکت توحیدی دشمن است.»(۱۴/۰۱/۱۳۹۸) «انقلاب عظیم اسلامی در ایران مضمون بعثت را در دوره معاصر تجدید کرد؛ یعنی خداوند متعال به امام بزرگوار ما این توفیق را داد که خطّ مستمرّ بعثت نبوی را در این دوران، با ابتکار، شجاعت، اندیشه بلند و فداکاری خود پُررنگ کند و نمایان کند.»(۱۳۹۹/۱۲/۲۱)
به کوشش: کامران پورعباس